استخراج پلاتین از خاک کاتالیزور چگونه است؟

شاید شما هم تا به حال شنیده باشید که کاتالیزور (مبدل کاتالیستی) خودرو محتویات ارزشمندی دارد و پس از گذراندن عمر مفید خود توصیه می‌شود به بازیافت آن بپردازید. شما با استخراج پلاتین از خاک کاتالیزور ضایعاتی (کار کرده) ماشین می‌توانید بهره خوبی از کاتالیزور کار کرده ببرید.  ایا استخراج طلا از کاتالیزور امکان پذیر است؟

مجموعه بازیافت آنلاین می‌تواند این کار را به بهترین شکل ممکن برای شما انجام دهد. برای سفارش کار با ما در ارتباط باشید؛ اما با توجه به اینکه استخراج این فلز از  خاک کاتالیزور موضوع بسیار مهمی است قصد داریم این موضوع و اطلاعات مرتبط با آن را کمی باز کنیم و اطلاعات شما افزایش دهیم. پس همراه ما باشید. ابتدا بیایید به بررسی پلاتین بپردازیم که چیست و چه کاربردی دارد.

پلاتین چه نوع فلزی است؟

پلاتین یکی از عناصر شیمیایی و از فلزات می‌باشد. ۷۸ عدد اتمی آن و Pt نشانه اختصاری‌اش است. این عنصر از دسته فلزات واسطه به رنگ سفید- خاکستری، متراکم، شکل‌پذیر و رسانا می‌باشد و به عنوان یکی از ارزشمندترین فلزهای گران‌بها به حساب می‌آید.

اسم این فلز برگرفته از کلمه اسپانیایی پلاتینا به معنای ((نقره کوچک)) هست.

پلاتین در بین همۀ فلزات کمترین واکنش‌پذیری را دارد و همچنین از مقاومت خیلی زیادی در برابر خوردگی برخوردار است و حتی در محیط‌های خیلی داغ هم این ویژگی را از دست نمی‌دهد. اغلب کاربردهای این فلز به خاطر این ویژگی‌ها و خاصیت کاتالیزوری بالای پلاتین می‌باشد.

بیشترین استفاده این فلز در تولید کاتالیزورها و جواهرات هست. ابزارهای مخصوص آزمایشگاهی، تجهیزات پزشکی و دندان‌پزشکی، اتصال‌های الکتریکی و الکترودها، تجهیزات حرارت‌سنج برای کوره‌های الکتریکی و… از سایر مواردی هستند که پلاتین در آن‌ها کاربرد دارد.

بیشترین مورد استفاده این فلز همان‌طور که اشاره کردیم مربوط به تولید کاتالیزورهای ماشین‌ها است.

اما کاتالیزور چه کاری انجام می‌دهد. حالا که تصمیم به استخراج پلاتین از  خاک کاتالیست خودروی خود را گرفته‌اید بهتر است درباره کاتالیزور هم اطلاعاتی داشته باشید.

کاتالیزور خودرو

کاتالیزور قطعه‌ای است که در اگزوز خودرو قرار داشته و وظیفه آن تصفیه گازهای خروجی از خودرو می باشد. در واقع این قطعات با تبدیل گازهای سمی خارج شده از خودرو به گازهای غیر سمی نقش مهمی در جلوگیری از آلودگی هوا ایفا می‌کنند. اما این قطعات نیز پس از مدتی کارایی سابق خود را از دست می دهند. متوسط عمر کاتالیزورها حدود ۴ سال بوده و پس از آن باید تعویض شوند وگرنه به موتور خودرو آسیب می رساند. آیا خاک کاتالیزور طلا دارد؟ با ما همراه باشید تا جواب این سوال را بدهیم.

با کاتالیزورهای مستعمل و از کار افتاده چه باید کرد؟

در ساخت کاتالیزور ها از فلزات ارزشمندی مانند پلاتین ، پالادیوم ، رودیوم و .. استفاده می شود. قطعا به دلیل وجود فلزات ارزشمند در این قطعات بازیافت کاتالیزورها امری ضروری بوده که باعث حفظ محیط زیست نیز می‌شود.

یکی از فلزات ارزشمند موجود در کاتالیزورها پلاتین است که در ساخت زیورآلات ، تجهیزات پزشکی ، اتصالات الکترونیکی و .. به کار برده می شود. پلاتین فلزی رسانا و شکل پذیر بوده که نام آن به معنای نقره کوچک می باشد. از آن جا که پلاتین از نادرترین عناصر در پوسته زمین است بازیافت ضایعات حاوی این فلز ارزشمند مهم و ضروری می شود.

یشترین مصرف و کاربرد پلاتین به ساخت کاتالیزورهای خودرو بر می گردد ، در نتیجه این قطعات می تواند منبع خوبی برای استخراج فلز پلاتین باشد.

میزان پلاتین موجود در کاتالیزور ها به عوامل مختلفی مانند شرکت و کشور سازنده آن بستگی دارد.لازم به ذکر است پلاتین داخل کاتالیزورها به مقدار کمی یافت شده و اکثر کاتالیزورها حاوی پالادیوم هستند.

با این وجود با توجه به کاربردهای فلزات گروه پلاتین و نبود ذخایر و معادن گسترده برای استخراج این فلزات استخراج آن ها از منابع دیگری مانند کاتالیزور بسیار مهم است. در ادامه به بررسی روش استخراج پلاتین از کاتالیزور ها می پردازیم.

بررسی روش های استخراج پلاتین از خاک کاتالیست های مستعمل

انتخاب روش مناسب برای بازیافت فلزات ارزشمند از کاتالیست های مستعمل به عوامل مختلفی مانند نوع پایه ، نوع فلز موجود و درصد آن بستگی دارد.

فرآیندهای مختلفی مانند استخراج سیانیدی ، فرایند تیزاب ، انحلال در اسیدهای مختلف، کلریناسیون و… به منظور استخراج پلاتین و فلزات گروه آن به کار برده می شود.

بازیافت پلاتین در محلول سیانید

این روش در دماهای ۱۲۰ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد انجام شده و سیانید زیادی در آن مصرف می شود. به دلیل شرایطی مانند دما و فشار بالا و مصرف زیاد انرژی استفاده از این روش برای استخراج پلاتین مقرون به صرفه نمی باشد.

بازیافت پلاتین به کمک محلول های حاوی فلوراید

چون قابلیت انحلال پلاتین در این مواد پایین است این روش استخراج بازده پایینی دارد.

بازیافت پلاتین به کمک محلول تیزاب

محلول تیزاب مخلوطی از اسید نیتریک و اسید هیدرو کلریدریک با نسبت حجمی یک به سه می باشد. اغلب فلزات در این محلول حل می شوند. اما تیزاب بسیار خورنده بوده و محلولی ناپایدار است بنابراین باید قبل از استخراج تهیه شود.

با این وجود از بین روش هایی که برای استخراج پلاتین وجود دارد بهترین گزینه صنعتی استفاده از محلول تیزاب است. چرا که نسبت به دیگر روش ها بازده بیشتری دارد و برای هر نوع کاتالیستی قابل انجام است.همچنین برعکس روشی مانند سیانید به وجود عناصر فلزی دیگر حساس نمی باشد.

در مجموع می توان گفت شرایط دما و فشار فرایند استخراج با محلول تیزاب برای مقیاس صنعتی روش مناسبی است.

استخراج پلاتین از خاک کاتالیزور

در ابتدا اسفنج ها از داخل کاتالیزورها خارج شده و توسط دستگاه بزرگی به نام بالبینگ پودر می شود.

سپس این پودرهای حاصله وارد دستگاهی به نام فیلتر پرس می شود . هم چنین اسید تیزاب سلطانی در فیلتر پرس قرار می گیرد. بعد از آن این پودر باید به مدت ۲۴ ساعت داخل فیلتر پرس باقی بماند بدین صورت پلاتین داخل کاتالیزورها در تیزاب سلطانی حل می شود. در مرحله بعدی این محلول را بدون ناخالصی از دستگاه خارج کرده و مدت کمی آن را گرم می کنیم.

فلز پلاتین موجود در تیزاب برای اینکه بتواند از اسید خارج شود باید اسید یک بار باز شده و مجددا اسیدی شود . درواقع به آن شوکی وارد شده تا بتواند پلاتین را آزاد کند. به همین منظور از آمونیاک استفاده کرده و آرام آرام به محلول تیزاب سلطانی اضافه می کنیم.

چون واکنشی گرما زا بوده و شدید رخ می دهد باید به آرامی آمونیاک به آن اضافه شود.چند بار این کار را تکرار کرده تا زمانی که محلول خنثی شود. برای اطلاع از این امر از کاغذ ph کمک می گیریم. هر زمان عدد ph به ۷ رسید یعنی اسید خنثی شده است.

در مرحله بعدی سولفید سدیم محلول در آب گرم را به محلول خود آرام آرام اضافه کرده و محلول را همزمان ، هم می زنیم. چند بار این عمل را تکرار کرده تا زمانی که عدد ph به ۱ یا ۲ برسد . در این زمان که محلول اسیدی شده آن را به مدت حدودا ۱۵ دقیقه خوب هم می زنیم و به محلول آب مقطر اضافه می کنیم . دوباره آن را هم می زنیم و سپس آن را کنار می گذاریم.

۴۸ ساعت بعد لجن پلاتین به صورت طوسی رنگ ته نشین می شود. سپس توسط کوره های مخصوص این لجن ذوب شده و تبدیل به فلز پلاتین می شود.

واحدهای بازیافت فلزات

واحدهای مهمی که در بازیافت فلزات گرانبها استفاده می شوند عبارتند از:

۱- واحد مجهز به کوره های ذوب که نقره و طلا را از جواهرات دست دوم، سکه، ظروف غذاخوری، ضایعات الکترونیکی بازیابی می کند.

۲-واحدهای ذوب و تصفیه اولیه که برای لجن آبکاری ، ضایعات الکترونیکی و سایر  قراضه های که فلزات گرانبها دارند استفاده می شود.

۳-واحدهایی که بازیافت فلزات گروه پلاتین از کاتالیزورهای صنعتی را انجام می دهند و با شرکتهای تولید کاتالیزور همراه هستند.

۴- واحدهای تصفیه دوم که فقط بازیافت فلزات پلاتین از کاتالیزورهای خودرو را انجام می دهند.

وسایلی که می توان از آنها برای بازیافت پلاتین استفاده کرد

1. بخشی از کاتالیست هایی که در صنایع پتروشیمی به خصوص آنهایی که در مراحل تولید کود شیمیایی استفاده می شوند ، حاوی پلاتین هستند و از این رو برای بازیافت پلاتین ، بسیار مناسب می باشند.
2. کاتالیست های پلاتینی که از آنها در پالایشگاه ها استفاده می شوند.
3. پلاتین واکنش پذیری کمی با سایر مواد دارند ، از این رو از آن برای تولید برخی از لوازم دندان پزشکی استفاده می شود.(لوازم دندان پزشکی بر حسب نیاز یا از پلاتین ساخته می شوند و یا با آن آبکاری می گردند.)
4. در ساختار برخی از جواهرات از پلاتین استفاده می شود که از آنها نیز می توان برای بازیافت پلاتین و سایر فلزات گرانبها ، استفاده کرد.
5. برخی از لوازم لوکس و دکوری نیز دارای پلاتین هستند ، مانند برخی خودکار ها و ساعت ها.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با استخراج پلاتین از کاتالیزور و قیمت خاک کاتالیزور  با بازیافت آنلاین تماس بگیرید.